Năng suất cây trồng giảm do hạn hán

Thứ trưởng Lê Quốc Doanh phát biểu tại hội nghị

Hạn tiếp diễn

Theo Cục Trồng trọt, năm 2015, mùa mưa khu vực Duyên hải Nam Trung bộ và Tây Nguyên kết thúc sớm, lượng mưa thấp hơn trung bình nhiều năm (TBNN), nhiều hồ chứa không đạt dung tích thiết kế nên từ đầu vụ ĐX 2015-2016 đã phải chuẩn bị phương án chống hạn. Đầu năm 2016, do ảnh hưởng của hiện tượng El Nino khiến nắng nóng xuất hiện sớm trên diện rộng, lượng mưa thiếu hụt khoảng 15 - 30% TBNN, nhiều nơi không có mưa như Ninh Thuận, Bình Thuận, Khánh Hòa gây khô hạn nặng. Tổng diện tích gieo trồng toàn vùng vụ ĐX 2015-2016 là 292.380 ha giảm 20.344 ha, năng suất ước đạt 61,5 tạ/ha, giảm 0,1 tạ/ha, sản lượng ước đạt 1.798 ngàn tấn, giảm 129 ngàn tấn so với ĐX năm ngoái. Sở dĩ năng suất giảm là do ảnh hưởng hạn hán đã ảnh hưởng đến 22.709 ha lúa, ngoài ra các trà lúa ĐX sớm trên chân cao và chân vụ 3 trong lúc lúa làm đòng trỗ gặp thời tiết lạnh, nhiều đợt rét sâu cũng làm ảnh hưởng trà lúa này. Còn về sản lượng giảm là do không xuống được giống trên 20.000 ha lúa và một phần chuyển đổi cây trồng cạn. Ngoài ra hạn hán, thiếu nước tưới còn làm một số cây màu và cây công nghiệp ngắn ngày cũng giảm mạnh về diện tích, trong đó cây ngô giảm 582ha, sắn giảm 765ha, mía giảm 426ha. Về kết quả chuyển đổi cây trồng trên đất lúa, toàn vùng vụ này chuyển đổi gần 14.000ha sang trồng màu. Nhờ vậy tiết kiệm nguồn nước tưới phù hợp với giải pháp ứng phó với hạn hán. Cho đến nay nhiều địa phương đã quy hoạch được nhiều vùng chuyển đổi cây trồng trên đất lúa hiệu quả cao, bền vững được nông dân hưởng ứng.

Hồ đập cạn kiệt

Ông Võ Anh Kiệt, PGĐ Đài Khí tượng thủy văn khu vực Nam Trung bộ cho biết, theo quan sát mới nhất về nhiệt độ mặt nước biển tại khu vực trung tâm xích đạo Thái Bình Dương, chuẩn sai nhiệt độ mặt nước biển đang ở mức 2,3 độ C và có khả năng đạt giá trị cao nhất từ 2,2 - 2,4 độ C vào tháng 3/2016 và giảm dần về cường độ trung bình vào nhưng tháng mùa hè. Như vậy ngoài cường độ mạnh, El Nino 2014-2016 là một trong những El Nino kéo dài nhất trong lịch sử. Do đó lượng mưa từ tháng 3 - 6 sẽ thiếu hụt từ 30 - 50% so với TBNN, riêng khu vực Tây Nguyên từ tháng 6 trở đi, lượng mưa trên khu vực sẽ xấp xỉ TBNN. Dòng chảy trên sông, suối ở Nam Trung bộ thấp hơn từ 60 - 80%, một số nơi thiếu hụt nhiều hơn 80%; Tây Nguyên trong tháng 3 - 4/2016 thấp hơn từ 60 - 80% và khoảng 30 - 50% trong tháng 5 - 6/2016. Ông Nguyễn Văn Tỉnh, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thủy lợi cho biết, do ảnh hưởng hạn hán hiện một số hồ chứa thủy lợi, thủy điện có dung tích trữ thấp và dự kiến trong vụ HT tới mức nước sẽ còn thấp hơn, nguy cơ hạn hán, thiếu nước tưới sẽ rất căng thẳng, trong đó tập trung chủ yếu tại 3 tỉnh Bình Thuận, Ninh Thuận và Khánh Hòa....

Tại Bình Thuận, vụ HT tới một số hồ sẽ không đủ khả năng cấp nước, trong đó thủy điện Đại Ninh hiện trữ 53,15 triệu m3 (đạt 21% so với DTTK), hồ Hàm Thuận 229,57 triệu m3 (đạt 56%) đều ở mức thấp hơn so với cùng kỳ năm 2015. Do vậy nếu trong tháng 6/2016 trời vẫn không có mưa thì vụ HT diện tích sẽ dừng sản xuất khoảng 27.000 ha. Tương tự tại Ninh Thuận hiện dung tích các hồ chứa trữ hiện đạt 30 -35% và Khánh Hòa đạt từ 50 - 60% dung tích thiết kế, dự kiến đến đầu vụ HT chỉ còn khoảng 25 - 40% dung tích thiết kế, nên sẽ dừng SX mỗi tỉnh khoảng 10.000 ha. Khu vực Tây Nguyên hiện dung tích trữ các hồ chứa cũng chỉ đạt từ 50 - 60%, nhiều hồ thấp hơn cùng kỳ năm 2015. Đến thời điểm này mặc dù chưa vào thời kỳ hạn hán cao nhất nhưng đã có 2.865 lúa phải dừng sản xuất. Tuy nhiên trong thời gian tới diện tích diện tích cây trồng bị hạn hán, thiếu nước tưới lên đến 150.000 ha, trong đó 136.000 ha là cà phê, hồ tiêu.

Giải pháp

Ông Nguyễn Văn Hòa, Phó Cục trưởng Cục Trồng trọt cho biết, giải pháp tổ chức sản xuất và phòng chống hạn cho vụ HT tới, các tỉnh cần lập phương án sản xuất để chủ động phòng chống, giảm thiệt hại. Cụ thể, đối với vùng đủ nước tưới tập trung canh tác đúng mùa vụ; vùng có nguy cơ hạn, không đủ nước nước cần tập trung bố trí chuyển từ cơ cấu SX 3 vụ sang 2 vụ, hoặc bố trí lại thời vụ SX phù hợp để né tránh hạn. Đẩy mạnh chuyển đổi cây trồng cạn ngắn ngày hiệu quả và tiết kiệm nước tưới. Đặc biệt vùng không có khả năng tưới tiêu chuyển đổi mùa vụ thì phải dừng SX để tránh thiệt hai. “Vụ HT các tỉnh cần sử dụng giống ngắn ngày và cực ngắn ngày từ 90 ngày trở lại đối với vùng nguy cơ thiếu nước và ngập úng vào cuối vụ và từ 90 - 95 ngày vùng chủ động nước tưới. Áp dụng kỹ thuật canh tác tiến tiến tăng cường tính chống chịu hạn cho cây lúa, tập trung chỉ đạo theo mô hình “1 phải 5 giảm” đồng bộ…”, ông Hòa chia sẻ. Kết luận hội nghị, ông Lê Quốc Doanh, Thứ trưởng Bộ NN-PTNT đánh giá cao sự nỗ lực các địa phương trong việc chủ động phòng chống hạn, linh động cắt giảm diện tích, chuyển đổi cơ cấu cây trồng nhằm tránh thiệt hại. Theo Thứ trưởng, vụ ĐX 2015-2016 còn nhiều diện tích lúa đang trong giai đoạn trỗ, các địa phương cần tập trung chăm sóc để đảm bảo năng suất. Còn vụ HT tới, theo dự báo El Nino tiếp tục hoành hành, vì vậy đề nghị các địa phương tiếp tục thực hiện ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, trong đợt kiểm tra, chỉ đạo công tác phòng, chống hạn khu vực Nam Trung bộ, Tây Nguyên và Bình Phước đó là cả hệ thống chính trị phải vào cuộc để chống hạn

Thứ trưởng Lê Quốc Doanh lưu ý các địa phương sau khi kết thúc vụ ĐX cần rà roát các nguồn nước, chủ động lên phương án SX cụ thể. Đối với vùng chủ động nước tưới cần tập trung thâm canh đưa giống chất lượng canh tác để tăng năng suất. Còn vùng bấp bênh nguồn nước thì sắp xếp thời vụ hợp lý để né hạn, sử dụng giống ngắn ngày và chịu hạn. Về giải pháp lâu dài, cần chuyển đổi cơ cấu cây trồng; áp dụng các biện pháp kỹ thuật tiết kiệm nước; nạo vét kênh mương thường niên, tích trữ nguồn nước; giảm lượng giống gieo sạ

Theo KIM SƠ, nguồn nongnghiepvn

Năng suất cây trồng giảm do hạn hán

Đó là thông tin tại hội nghị sơ kết sản xuất trồng trọt vụ ĐX 2015-2016, triển khai sản xuất vụ...

10/ 10 - 3339 phiếu bầu